Την Τρίτη 14 Νοεμβρίου 2023 στην αίθουσα εκδηλώσεων της Κεντρικής Δημοτικής Βιβλιοθήκης Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία η παρουσίαση του βιβλίου του αρχαιολόγου αρχιτέκτονος κ. Μιλτιάδη Δ. Πολυβίου με τίτλο «Η οικοδόμηση του Καθολικού της Μονής Εσφιγμένου» η οποία διοργανώθηκε από την Αγιορείτικη Εστία με τη συνεργασία της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου Αγίου Όρους.
Στην παρουσίαση χαιρετισμό απηύθυνε ο Αρχ. Βαρθολομαίος, Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου, ο οποίος προλογίζοντας την όλη εκδήλωση ευχαρίστησε την Αγιορείτικη Εστία και την Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης για την οργάνωση και φιλοξενία της παρουσίασης και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του στον συγγραφέα. Στην συνέχεια παρουσίασε τις προσπάθειες που καταβάλλει τόσο αυτός προσωπικά όσο και ολόκληρη η εσφιγμενίτικη αδελφότητα, αφενός μεν για την επαναφορά της μονής Εσφιγμένου στην κανονικότητα, αφετέρου δε για την αποκατάσταση του ιστορικού της ονόματος και γενικά της παρουσίας της στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα με το πραγματικό της πρόσωπο, το οποίο δεν έχει να κάνει με παρανομίες, φανατισμό και ακρότητες.
Στην συνέχεια οι ομιλητές που είχαν προσκληθεί να μιλήσουν για το βιβλίο ήταν οι εξής:
- Φωκίων Κοτζαγεώργης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ., ο οποίος παρουσίασε τον συγγραφέα κύριο Πολυβίου και την βάση της μεθοδολογίας του, την διάρθρωση του βιβλίου καθώς και τον τρόπο με τον οποίο ήταν καταστρωμένη επιστημονικά η όλη μελέτη του υφιστάμενου υλικού. Τέλος, συνεχάρη τον συγγραφέα για την άρτια επιστημονική του εργασία.
- Μοναχός Κοσμάς Σιμωνοπετρίτης, Δρ. Τουρκολόγος, ο όποιος ξεκινώντας την ομιλία του σημείωσε ότι η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε μία ημέρα - 17 Νοέμβριου - που γιορτάζεται η μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ο οποίος είναι Άγιος Εσφιγμενίτης και στη συνέχεια ανέλυσε πτυχές του βιβλίου παρουσιάζοντας με γλαφυρότητα την ερμηνεία, την ετυμολογία, την προέλευση και τη σημασία πολλών από τις λέξεις της εποχής της οικοδόμησης του καθολικού που αναφέρονταν στο μελετηθέν υλικό (τα λεγόμενα κατάστιχα) και είχαν κυρίως προέλευση τουρκική.
- Φαίδων Χατζηαντωνίου, Αρχιτέκτονας – Αναστηλωτής, ο οποίος στα πλαίσια της μακράς γνωριμίας και σχέσης του με τον συγγραφέα παρουσίασε πτυχές του πολυσχιδούς χαρακτήρα του όπως επίσης και μορφές του επιστημονικού του έργου οι οποίες βασίστηκαν στο δεινό ερευνητικό του πνεύμα, την ακατάπαυστη εργατικότητα και την επιστημονική του κατάρτιση.
Τελευταίος έλαβε τον λόγο ο συγγραφέας του βιβλίου, ο οποίος εξέφρασε τις ευχαριστίες του σε όλους τους παρισταμένους ομιλητές και στους παρευρισκόμενους που παρακολούθησαν καθώς και στην Ιερά Μονή Εσφιγμένου, εν τω προσώπω του Καθηγουμένου της αρχιμανδρίτη Βαρθολομαίου, για την έκδοση του πονήματός του. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε μία σειρά απαντήσεων δικών του και του κ. Χατζηαντωνίου σε ερωτήσεις στις οποίες αναδείχθηκε το σοβαρότατο ζήτημα της τύχης των κειμηλίων της μονής, της κατάστασης των κτιρίων της, λόγω της γνωστής συνεχιζόμενης κατάληψης που υπάρχει σε αυτήν, τις αλλεπάλληλες καταστροφικές ενέργειες – επεμβάσεις των καταληψιών σε κινητά και ακίνητα, κειμήλια και μνημεία, ακόμη εκφράστηκε η άγνοια για την κατάσταση που βρίσκονται και τα ίδια τα κατάστιχα από τα οποία αντλήθηκαν τα στοιχεία που απαρτίζουν τον παρουσιαζόμενο τόμο.
Ο συγγραφέας κ. Πολυβίου κλείνοντας την ομιλία του ανέφερε επί λέξει: "Το βιβλίο μου θέτει το ερώτημα: πού βρίσκονται σήμερα και σε ποια κατάσταση τα παλαιότερα αρχεία της Μονής Εσφιγμένου, τα οποία αποτελούν ιστορικά κειμήλια μεγάλης αξίας;"
Χαιρετισμός του Καθηγουμένου της Ι. Μ. Εσφιγμένου αρχ. Βαρθολομαίου
Ομιλία Μοναχού Κοσμά Σιμωνοπετρίτη
Ο Φαίδων Χατζηαντωνίου (αρχιτέκτονας- αναστηλωτής) για έλεγχο ΚΕΔΑΚ στο κατειλημμένο κτηριακό συγκρότημα της Μονής Εσφιγμένου.
Ο Μιλτιάδης Πολυβίου απαντά σε ερώτηση για τις συνθήκες στο κατειλημμένο κτήριο της Μ. Εσφιγμένου
