Συνέντευξη καθηγουμένου Ιεράς Μονής Εσφιγμένου, αρχιμ. Βαρθολομαίου, στην Εφημερίδα των Συντακτών στον δημοσιογράφο Απόστολο Λυκεσά
11 Δεκεμβρίου 2021
- Σε πρόσφατο κείμενό σας επιτεθήκατε με σφοδρότητα εναντίον όσων έχουν μετατρέψει το ράσο σε είδωλο. Αυτό σας έχει στοχοποιήσει σε κύκλους ζηλωτών μοναχών, οι οποίοι εκφράζονται πολλές φορές επίσης ως Αγιορείτες μοναχοί.
Άλλο το να φοράει κάποιος ράσα, άλλο το να έχει ιεροσύνη κάποιας αναγνωρισμένης θρησκείας, άλλο το να ανήκει στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία, στην οποία ανήκει η πλειοψηφία των Ελλήνων και το Άγιο Όρος, και άλλο να είναι ένας τυχαίος επιτήδειος που «παίζει θέατρο». Πολλοί από αυτούς που διαδίδουν διάφορες στρεβλές ψευδοθεολογικές θεωρίες και ψευδείς ειδήσεις για την πανδημία και τον εμβολιασμό δεν έχουν καμία σχέση με την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία. Από τους υπολοίπους, κάποιοι που έχουν καθαιρεθεί ή αποχωρήσει από την Εκκλησία μας, επιτηδείως το αποκρύπτουν. Για αυτούς που τυχόν ακόμη παραμένουν εντός Εκκλησίας, αλλά παραφέρονται, υπενθυμίζουμε πως διαχρονικά η Εκκλησία εκφράζεται μέσα από τα συλλογικά, δηλ. τα συνοδικά της, όργανα. Οι ιερείς πρέπει να υπακούν στον επίσκοπό τους, οι επίσκοποι στην τοπική Ιερά Σύνοδό τους, οι τοπικές Σύνοδοι στις Πανορθόδοξες Συνάξεις και τις Οικουμενικές Συνόδους. Άλλωστε, η αγάπη μεταξύ των μελών της Εκκλησίας είναι και συστατικό στοιχείο της πίστης μας και εκφράζεται μόνο με την προσήλωση στο συνοδικό σύστημα.
- Παράλληλα πάντως εγκαλείτε για καθυστέρηση αντίδρασης και την Πολιτεία και την Εκκλησία και τα μέσα ενημέρωσης. Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο βαθμός ευθύνης καθενός;
Τα όργανα της πολιτείας είναι συχνά αμήχανα, όταν αντιμετωπίζουν επιτήδειους που φοράν ράσα, οπότε καθυστερούν στην επίλυση προβλημάτων, τόσο, που πρακτικά τους «αμνηστεύουν».
Όσον αφορά τα ΜΜΕ, πολλές φορές δεν κάνουν διάκριση μεταξύ προσώπων και καταστάσεων κατά την παρουσίαση των θεμάτων, με συνέπεια ό,τι λέγεται από εκάστοτε ρασοφόρο, να προβάλλεται ως δήθεν «θέση της Εκκλησίας», με αποτέλεσμα να κατηγορείται αρκετές φορές αδίκως η Εκκλησία. Αυτό συμβαίνει άλλοτε λόγω γενικευμένου αντικληρικαλισμού, άλλοτε διότι τα θέματα παρουσιάζονται χωρίς έρευνα σε βάθος και άλλοτε διότι προσεγγίζονται τα θέματα με μια δόση γραφικότητας.
Για πολλά χρόνια, υπήρχε αδιαφορία από τα ΜΜΕ για την ουσία των θεμάτων που αντιμετωπίζει η Εκκλησία. Π.χ. παρουσιάζονταν αντιπαραθέσεις με γενικόλογο τρόπο και δίχως έρευνα ή ενδιαφέρον για το πού βρίσκεται το δίκαιο και το αυτονόητο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η κατάληψη του κεντρικού κτηρίου της Μονής μας: ενώ οι καταληψίες ουδεμία σχέση έχουν με την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία (πράγμα που το προβάλλουν και οι ίδιοι) ή το Άγιο Όρος, που ανήκει σε αυτήν, το θέμα παρουσιαζόταν επί σειρά ετών σαν διένεξη δήθεν «παρεξηγημένων αδελφών», που ανήκουν στην ίδια εκκλησία. Συνέβη μάλιστα πολλάκις δημοσιογράφοι και τηλεοπτικά συνεργεία να εισέρχονται λαθραία στο Άγιο Όρος και στο κατειλημμένο κεντρικό κτήριο μας, και κατόπιν να προβάλλουν μια γραφική και πλαστή εικόνα «στερημένων αγωνιστών ρασοφόρων», για σκοπούς εντυπωσιοθηρίας και ακροαματικότητας, παραβλέποντας πως η κατάληψη αποτελεί εκκολαπτήριο βίας, φανατισμού και ακραίων ιδεών.
Διαδεδομένος μύθος στα ΜΜΕ ήταν πως η Εκκλησία εκδίδει αποφάσεις-εντολές, που οι πιστοί ακολουθούν τυφλά. Μόνο πρόσφατα, που καθημερινά αναλύεται το φαινόμενο των σκληροπυρηνικών αρνητών του εμβολιασμού, οι οποίοι ακολουθούν τις εντολές διαφόρων ειδών «γερόντων» και «πνευματικών», αντί για τις προτροπές της Εκκλησίας, έγινε αντιληπτό ποια είναι η σημερινή πραγματικότητα όσον αφορά την διαποίμανση των πιστών: διάφοροι αυτοαποκαλούμενοι «πιστοί» συσπειρώνονται σε ομάδες που πιέζουν, απειλούν και βιαιοπραγούν για να περάσει το δικό τους, αντί να ακολουθούν την Εκκλησία, όπως συνοδικώς εκφράζεται.
- Αν όπως γράφετε, η κατάσταση αυτή είναι προϊόν μιας ανοχής σε σκοταδιστικούς κύκλους από πολλών χρόνων, και εκδηλώθηκε με ένταση με αφορμή την πανδημία και το θέμα των εμβολιασμών, βλέπετε να υπάρχουν σήμερα περιθώρια αντίδρασης, αποκατάστασης της αλήθειας, αποκατάστασης ακόμη της στρέβλωσης του φρονήματος των πιστών;
Η πανδημία κατέστησε σαφές πως όλοι εξαρτιόμαστε από όλους για την ευημερία μας. Επί χρόνια υπήρχε αδιαφορία για την πνευματική και ψυχιατρική κατάσταση διαφόρων κοινωνικών ομάδων, πράγμα που τώρα όλοι πληρώνουμε. Στο «παρά πέντε» της κοινωνικής διάλυσης ψάχνουμε γιατί είναι αμετακίνητοι στην πλάνη τους οι αντιεμβολιαστές. Είναι μια ψυχολογική κατάσταση που «κτίστηκε» επί δεκαετίες με επαναλαμβανόμενα μυθεύματα, όπως η λεγόμενη «νέα τάξη πραγμάτων». Αυτά τα άτομα είχαν ήδη πνευματικά προβλήματα, ενώ τώρα, με την προσήλωση τους σε παράλογες ιδεοληψίες, κινδυνεύει και η σωματική τους υγεία.
Στην Εκκλησία προβλήματα ανυπακοής, ανταρσίας και σύγχυσης υπάρχουν εδώ και χρόνια. Όλα αυτά προέρχονται από την θεώρηση του ράσου ως είδωλο, από την άγνοια προς τον τρόπο που λειτουργεί η Εκκλησία, από την εμφιλοχώρηση του εθνικισμού, από ακραία προσωπολατρία κλπ.
- Όπως έχετε γράψει απευθυνθήκατε πολλές φορές στις αρχές για αυτούς που χρησιμοποιούν «ψευδώς το όνομα της Μονής Εσφιγμένου και διαδίδουν θανατηφόρα προπαγάνδα». Έχετε λάβει κάποια απάντηση; Περιμένετε από την πολιτεία να λάβει δραστικά μέτρα –και ποια είναι αυτά- για να αποκαταστήσει την νομιμότητα στην Μονή;
Η Δικαιοσύνη έχει καταδικάσει τελεσιδίκως τους καταληψίες με πληθώρα αποφάσεων. Μετά από αρκετά χρόνια που η Μονή ήταν κενή αδελφότητας και υπό καθεστώς χηρείας ηγουμενίας, το θέμα διευθετήθηκε οριστικά το έτος 2005.
Το πρόβλημα εντοπίζεται στην εφαρμογή των αποφάσεων της Δικαιοσύνης από τα όργανα της τάξης, που είναι υπεύθυνα για την προστασία του Αγίου Όρους. Τα μέτρα που εκκρεμούν και πρέπει να λάβει η πολιτεία είναι η άμεση απέλαση των καταληψιών από το Άγιο Όρος, η επιστροφή κάθε κατειλημμένου κτηρίου μας και η προστασία του ονόματος της Μονής μας, διότι χρησιμοποιείται παρανόμως από τρίτους, με αποτέλεσμα και την παραπλάνηση πολλών και την σπίλωσή του. Προ ολίγων ημερών κυκλοφόρησαν νέα για «μοναχό της Εσφιγμένου» που λέει πως θα γίνουν ζόμπι όσοι εμβολιαστούν και για παράνομο νεκροταφείο σε ακίνητο που φέρει πινακίδα που αναγράφει «μετόχι μονής Εσφιγμένου».
Διαπιστώνεται πως υπάρχει διαχρονικά έλλειμα πολιτικής βούλησης. Δυστυχώς, οι πολιτικοί πολλές φορές ενδιαφέρονται για το πολιτικό κόστος και την διαχείριση της επικοινωνιακής εικόνας, παρά για την επικράτηση του δικαίου και την καλή διαχείριση των καταστάσεων.
Πιστεύουμε πως το προσφάτως αναβαθμισμένο ενδιαφέρον στον δημόσιο διάλογο για τα θέματα της Εκκλησίας και η αντίληψη πως ήδη η κοινωνία άργησε στην αντιμετώπιση του φαινομένου του θρησκευτικού φονταμενταλισμού, αφήνοντας ελεύθερο πεδίο για την εξάπλωσή του, θα βοηθήσει στην συνειδητοποίηση των πραγματικών διαστάσεων των γεγονότων από πολύ κόσμο και στην επίλυση των προβλημάτων που μαστίζουν το Άγιο Όρος και την Εκκλησία!
