Ομιλία του πανοσιολ. Καθηγουμένου της Ι.Μ. Εσφιγμένου Αγίου Όρους αρχιμανδρίτη κκ. Βαρθολομαίου κατά τις εορταστικές εκδηλώσεις της αποδόσεως της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης, στις 21/8/2018:
Σεβασμιώτατε,
θεωρώ ύψιστη τιμή και ευλογία την πρόσκλησή σας να παραβρεθώ συνεορτάζων, μαζί σας και μαζί με τον ευλογημένο λαό του Θεού, την λαμπρά εορτή και πανήγυρη της Παναγιάς της Μηχανιώτισσας.
Το πλήθος των ανθρώπων που έχει συρρεύσει εδώ, στην πόλη της Νέας Μηχανιώνας, την πόλη της προσφυγιάς και του πόνου, αποκαλύπτει την βαθιά πίστη που είναι ριζωμένη στην ψυχή του Έλληνα. Αυτή η πίστη που είναι βασικός παράγων, ο οποίος επηρεάζει την καθημερινότητά του.
Μέσα στην μακραίωνη ιστορία του, αυτή η πίστη του, είναι που τον στήριξε σε κάθε δύσκολη στιγμή, τον βοήθησε να αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει δυσκολίες, του έδωσε το θάρρος να θυσιάσει ακόμη και την ζωή του.
Σήμερα πανηγυρίζει η Μηχανιώνα, και μαζί της όλη η Ελλάδα, την Έφορο και Προστάτη του γένους των Ελλήνων, την Παναγιά μας!
Πανηγυρίζει η όμορφη και πονεμένη Kόρη του Θερμαϊκού, τα νερά του οποίου, χαϊδεύουν απαλά τις ακρογιαλιές της και την δροσίζουν, απαλύνοντας τον πόνο του ξεριζωμού και της προσφυγιάς που έζησαν τα παιδιά της.
Αυτό όμως που της απαλύνει περισσότερο τον πόνο και τον μετατρέπει σε χαρά και πανηγύρι είναι ο ανεκτίμητος θησαυρός που της κληροδότησαν οι πατέρες μας και φυλάσσεται μέσα στα σπλάχνα της, το ιερό εικόνισμα της Παναγιάς.
Η καρδιά της Μηχανιώνας χτυπά εδώ, σ’ αυτόν τον περικαλλή ναό, το σπίτι της Παναγιάς, μέσα στο οποίο βρίσκεται, ενθρονισμένη στο θρονί Της, ως Παντοβασσίλισσα Ουρανού και γης.
Ενθρόνισαν οι πρόγονοί μας την προστασία και την σκέπη τους, εναποθέτοντας στα ασφαλή και στοργικά χέρια Της τον πόνο τους, το δάκρυ και τον καημό τους, την ελπίδα και τα όνειρά τους, φωνάζοντάς Της: «σκέπη γενού και προστασία και αντίληψη και καύχημα Παρθένε». Έδωσαν την καρδιά τους στην Παναγία για να ζουν και να πορεύονται μέσα από τον δική Της καρδιά, της οποίας ο χτύπος δίνει τον ρυθμό της αγάπης, που κρύβει μέσα της η καρδιά της Παναγίας, δείχνοντας τον αληθινό τρόπο ζωής, μέσα από την αγάπη για την αγάπη και με αγάπη προς όλους.
Ήρθαμε κι εμείς από τον Ιερό Άθωνα, το Περιβόλι της Παναγιάς, να συνεορτάσουμε και να γίνουμε μέτοχοι της χαράς σας, γιατί όταν γιορτάζει η Παναγιά γιορτάζουμε όλοι, ως παιδιά δικά Της. Χαιρόμαστε και εορτάζουμε μαζί την χαρά της Θεοτόκου.
Ποια είναι όμως αυτή η χαρά;
Πως είναι δυνατόν να εορτάζουμε την κοίμηση της Παναγιάς και να μιλάμε για χαρά;
Πως είναι δυνατόν να μιλάμε για Θάνατο και για χαρά ταυτόχρονα;
«Νενίκηνται της φύσεως οι όροι εν Σοι Παρθένε άχραντε», ψάλλομε στην καταβασία της εορτής. Όντως ανετράπησαν οι όροι της φύσεως στο πρόσωπο της Παναγιάς μας. Η παρθενία της έμεινε αδιάφθορος κατά την κυοφορία και μετά την γέννηση του Χριστού!
Η Κοίμησή Της δεν είναι θρήνος, αλλά πανηγύρι!
Η Κοίμησή Της είναι η χαρά Της, γιατί μεταβαίνει διά του θανάτου εις την ζωή.
Ήρθε η μεγάλη στιγμή που θα μεταβεί από την εδώ ζωή στην αιώνια, κοντά στον Υιό και Θεό Της, κοντά στην χαρά Της.
Εκούσια δέχθηκε να γίνει Μάνα του Χριστού και μάνα των ανθρώπων.
Εκούσια δέχθηκε να γίνει το βασικό όργανο στο σχέδιο του Θεού για την σωτηρία του ανθρώπου.
Εκούσια έσκυψε το κεφάλι Της για να ανυψώσει ο πεσμένος άνθρωπος το δικό του.
Εκούσια απάντησε στον Αρχάγγελο «Ιδού η δούλη Κυρίου», γνωρίζοντας ότι θα γευθεί το πικρό ποτήρι του πόνου, βλέποντας το παιδί Της άδικα να πάσχει και να σταυρώνεται από αυτούς που αγάπησε. Η εμπιστοσύνη Της στον Θεό Τής έδιδε αυτήν την σιγουριά και την βεβαιότητα, γι’ αυτό και τα αντιμετώπιζε όλα σιωπηλά και αθόρυβα.
Αυτήν την χαρά της Θεοτόκου πανηγυρίζουμε όλοι, γιατί μας κάλεσε η Ίδια σ' αυτήν την χαρά Της. Δεν θέλει να μας αφήσει αμέτοχους. Ως μάνα, θέλει να μοιραστεί την χαρά Της μαζί με τα παιδιά Της. Γι' αυτό μας φωνάζει πάλι η Ίδια, όπως τότε τους αποστόλους: «Απόστολοι εκ περάτων συναθροισθέντες ενθάδε», να μαζευτούμε νοερά κοντά στο σκήνωμά Της, να περικυκλώσουμε το ιερό εικόνισμά Της, όλοι εμείς, τα παιδιά Της, κοντά στην Μεγάλη Μάνα μας μαζεμένοι, να γευθούμε της αληθινής Χαράς, που διαλύει τον θρήνο, γιατί μας αξιώνει να αντικρίσουμε τον Χριστό μας, που έρχεται να παραλάβει την ψυχή της Αγνής Μητέρας Του.
Η παρουσία αυτού του μεγάλου αριθμού πιστών που συρρέει κάθε χρόνο για να τιμήσει την Παναγιά δηλώνει την αληθινή αγάπη των ανθρώπων στο πρόσωπό Της, την εμπιστοσύνη στην μεσιτεία Της, την βεβαιότητα ότι αυτή είναι το μόνο πρόσωπο που ακούει και πράττει.
Μας καλεί λοιπόν, η Παναγιά να μαζευτούμε κοντά Της, «ον τρόπον επισυνάγει η όρνις τα νοσσία εαυτής υπό τας πτέρυγας», κι εμείς δίχως αναβολή, ευθέως ας τρέξουμε στο κάλεσμά Της.
Ας μαζευτούμε όλοι σωματικώς και πνευματικώς, περικυκλώνοντας το ιερό και θαυματόβρυτο εικόνισμά Της, να Την ευχαριστήσουμε για την αγάπη, την προστασία, την παρηγοριά που μας παρέχει πλουσιοπάροχα. Είναι ο χρυσοπλοκότατος πύργος και η δωδεκάτειχος πόλη.
Ποιος δεν θα νιώθει ασφάλεια, τιμή και υπερηφάνεια να κατοικεί σε τέτοιο πύργο;
Ποιος και από ποια εχθρική επιδρομή μπορεί να φοβηθεί μέσα σε τέτοια πόλη φρουρούμενος; Αυτή είναι η Παναγιά μας και πρέπει όλοι να ευγνωμονούμε τον καλό Θεό που μας έδωσε τέτοιο δώρο στην ζωή μας!
Ποιος δεν καθηλώνεται αντικρίζοντας αυτό το πλήθος του κόσμου, που ευλαβικά περιμένει για να σταθεί, έστω και λίγο, μπροστά στο Θαυματουργό εικόνισμά Της, να γονατίσει και να εκφράσει τον πόνο, την θλίψη αλλά και την ευγνωμοσύνη στο πρόσωπο της Παναγίας.
Ποιος δεν φέρνει στην μνήμη του, ευρισκόμενος εδώ σ’ αυτόν τον ευλογημένο τόπο, την θυσία και τον κόπο των προγόνων, οι οποίοι ζώντας το δράμα του διωγμού, ξεριζώθηκαν από τις εστίες τους και έφθασαν έως εδώ, εγκαταστάθηκαν και ξεκίνησαν την ζωή τους από την αρχή, αφήνοντας παρακαταθήκη στους απογόνους τους την πίστη και την ευλάβεια στο πρόσωπο της Παναγιάς.
Ποιος δεν αναθαρρεί αντικρίζοντας το γλυκό πρόσωπο της Παναγιάς, της Μεγάλης Μάνας, η οποία χαρίτωσε το εικόνισμά Της, ώστε να γίνει παγκόσμιο σημείο αναφοράς των ορθοδόξων.
Ποιος δεν γονατίζει με δάκρυα στα μάτια βλέποντας το βλέμμα της Παναγίας, στοργικά να αγκαλιάζει και να παρηγορεί.
-Αυτό το γλυκό βλέμμα που μυρίζει ουρανό!
-Αυτό το βλέμμα που πηγάζει η γαλήνη!
-Αυτό το βλέμμα που σου ανοίγει διάπλατα την καρδιά!
-Αυτό το βλέμμα που δάκρυσε μπροστά στον Σταυρό!
Το βλέμμα της Παναγιάς μας, το γεμάτο στοργή και παρηγοριά!
Η Παναγία στο πρόσωπό της ενσάρκωσε την έννοια της Αγάπης.
Η ζωή της όλη ήταν μια πορεία αγάπης, πορευόμενη μέσα στην αγάπη, ακολουθώντας την Αγάπη.
Ήταν η εκλεκτή Κόρη, που είχε σημαντικό ρόλο στο προαιώνιο σχέδιο του Θεού για την σωτηρία του ανθρώπου.
Ήταν η άμωμη Κόρη, που θα έφερνε στα σπλάχνα της τον Υιό και Λόγο του Θεού.
Ήταν η Κεχαριτωμένη Κόρη, η οποία έγινε η γέφυρα, που ένωσε τον ουρανό με την γη.
Είναι η άσπιλη Κόρη, που έφερε πάλι την αγάπη του Θεού στους ανθρώπους.
Είναι η άχραντη Κόρη, που μιλούσε την γλώσσα της αγάπης, την σιωπή.
Όλη της η ζωή ήταν μέσα στην σιωπή. Τίποτα δεν χαλούσε την σιωπή Της, γιατί είχε εμπιστοσύνη στο θέλημα του Θεού, που ήταν η αγάπη Του για τον άνθρωπο.
Βίωνε τον Θεό μέσα Της. Ζούσε την πληρότητα της αγάπης Του.
Δεν είχε τίποτα να πει περισσότερο από την μοναδική στιγμή που μίλησε στην ζωή της, απαντώντας στον Αρχάγγελο: «Ιδού η δούλη Κυρίου!».
Η απάντησή Της αυτή, ήταν η εκούσια αποδοχή του σχεδίου του Θεού. Έλυσε την σιωπή Της για να συνεχίσει να σιωπά!
Η σιωπή της Παναγίας είναι η «πολυλογία» της αγάπης, της αγάπης της Μάνας.
Σιωπηλά, πλημμυρισμένη από αγάπη, σκύβει η Μεγάλη Μάνα για να ακούσει το παράπονο και το αίτημα των παιδιών Της, ανταμείβοντας το κάθε ένα ξεχωριστά και όλα μαζί ταυτόχρονα, με την ουράνια αγκαλιά της. Μέσα σ’ αυτήν την μητρική αγκαλιά γαληνεύει κάθε ψυχή, ξεκουράζεται και αναπαύεται από την καθημερινή πάλη των λογισμών και των σκέψεων, χαρίζοντας ασφάλεια έναντι κάθε ενέργειας του πονηρού.
Η σιωπή της Παναγίας είναι το φάρμακο στην πολυλογία, τον πανικό και την ταραχή που κυριάρχησε στην σύγχρονη εποχή.
Μέσα στην πολύβουη εποχή που ζούμε, της ταχύτητας και της πληροφορίας, ο άνθρωπος μοιάζει σαν εξόριστος στον τόπο του. Ξένος μέσα στο σπίτι του. Αδύναμος να αντέξει και να ερμηνεύσει το πλήθος των δεδομένων που δέχεται καθημερινά στο μυαλό του, με αποτέλεσμα να τον έχουν εγκλωβίσει σε ένα αδιέξοδο. Ζει μια σύγχρονη προσφυγιά, για την οποία ο ίδιος είναι ο αίτιος, σε αντίθεση με την προσφυγιά των προγόνων μας την οποία τους την επέβαλαν.
Έρχεται όμως το παράδειγμα των προγόνων μας, να μας δείξουν τον δρόμο και τον τρόπο για να ξεφύγουμε απ’ το αδιέξοδό μας.
Όταν αναγκάστηκαν να φύγουν από την πατρίδα τους, άφησαν πίσω τα πάντα. Πήραν μαζί τους μόνο τα ιερά και τα όσια, τα εικονίσματα και τα λείψανα των αγίων, αυτά που θεωρούσαν ως δεδομένα, ότι θα τους στηρίξουν στον Γολγοθά που είχαν μπροστά τους, αυτά τα οποία θα τους έδιναν την δύναμη, μέσα από τις στάχτες και την φωτιά, τον πόνο και το δάκρυ, να σταθούν στα πόδια τους και να αναστήσουν τις χαμένες πατρίδες, εδώ στον νέο τόπο που βρέθηκαν, κρατώντας όμως, αλησμόνητα αναμμένη την φλόγα της αγάπης για την πατρίδα, μέσα στις καρδιές τους.
Μας καλούν λοιπόν οι πρόγονοί μας, με τον ίδιο τρόπο, όπως αυτοί, να στρέψουμε την καρδιά μας στον ανεκτίμητο θησαυρό που μας κληρονόμησαν, την πίστη στον Θεό, την αγάπη στην Παναγία και όλους τους Αγίους. Είναι η μόνη και ασφαλής οδός η οποία λυτρώνει από το σημερινό αδιέξοδο.
Ο άνθρωπος είναι πολύ μικρός και αδύναμος για να δώσει λύσεις μόνος του στα προβλήματά του. Αυτό φαίνεται καθαρά από το άγχος που τον έχει καταλάβει.
«Άνθρωπε αφού θεωρείς τον εαυτό σου πανίσχυρο, γιατί αγχώνεσαι; Γιατί απελπίζεσαι; Που είναι η δύναμή σου;»
Λοιπόν, δεν υπάρχει χρόνος! Έχει χαθεί αρκετός, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τελείωσαν όλα.
Στον Χριστιανό δεν ταιριάζει η απελπισία γιατί ελπίδα του είναι ο Χριστός!
Στον Χριστιανό δεν ταιριάζει ο φόβος, παρά μόνο η αγάπη, γιατί «η αγάπη έξω βάλλει τον φόβο».
Στον χριστιανό δεν ταιριάζει ο τίτλος του αδικημένου αλλά του αγωνιστή.
Ας ξεκινήσουμε τον αγώνα και την προσπάθεια.
Ας γονατίσουμε μπροστά στο εικόνισμά Της.
Ας της φωνάξουμε όλοι μαζί, τώρα και συνεχώς, χωρίς αναβολή!
-Μάνα γλυκιά Παναγιά, σε Σένα καταφεύγουμε, τα παιδιά Σου, ζητώντας την λύτρωση από την κόλαση που ζούμε!
-Εσύ είσαι η μόνη ακαταίσχυντη προστασία μας!
-Εσύ γλυκαίνεις τον πόνο μας, γιατί ξέρεις από πόνο!
-Εσύ ματώνεις συνεχώς τα γόνατά Σου μπροστά στον θρόνο του Υιού και Θεού σου για 'μας, τα παιδιά Σου!
-Εσύ είσαι ο γλυκασμός των αγγέλων, των θλιβομένων η χαρά!
-Εσύ είσαι η μεγάλη Μάνα μας και γονυπετείς σε παρακαλούμε, εμείς τα παιδιά σου, στάξε στις καρδιές μας λίγες σταγόνες ειρήνης από την ειρήνη Σου, λίγες σταγόνες αγάπης από την αγάπη Σου και κλείσε μας μέσα στην στοργική αγκαλιά Σου, να ειρηνεύσουμε και να νιώσουμε την ασφάλεια που χαρίζει η αγάπη Σου!
Ω, Μάνα, γλυκιά Παναγιά, σε Σένα έχουμε στηρίξει τις ελπίδες μας!
Εσύ, που πόνεσες όσο κανείς των ανθρώπων, να πάρεις τον πόνο μας και να σταλάξεις στις καρδιές μας την γλυκιά σταγόνα της Αγάπης Σου, ώστε να νιώσουμε μέσα από την δική Σου αγάπη, την γλυκύτητα του Υιού και Θεού Σου, που χαρίζει τον παράδεισο!
Σεβασμιώτατε,
Επιτρέψτε μου να σταματήσω εδώ τον λόγο, γιατί δεν υπάρχει τρόπος άλλος να βάλει κανείς τέλος στον λόγο του, όταν μιλά για την Παναγία.
Η συγκίνηση που με διακατέχει αυτήν την στιγμή, ενώπιον της εικόνας της Παναγιάς, βλέποντας ταυτόχρονα, αυτό το πλήθος των παιδιών Της που έχουν συρρεύσει για να την προσκυνήσουν, αφουγκραζόμενος τον χτύπο της καρδιάς τους, και της αγωνίας που τούς έχει κυριεύσει, με θάρρος και βεβαιότητα απευθύνομαι προς αυτούς, ως αδελφός:
Λαέ του Θεού ευλογημένε!
Απομάκρυνε κάθε ίχνος απελπισίας που σε έχει κυριεύσει. Δεν ταιριάζει σε Χριστιανό η απελπισία, ο φόβος και η αγωνία. Αυτά τα έζησαν οι Απόστολοι κατά το πάθος την σταύρωση και την Ταφή του Χριστού, νομίζοντας ότι χάθηκαν τα πάντα. Με την Ανάστασή Του διαλύθηκαν όλα! Μας απάλλαξε ο Ίδιος ο Χριστός μας από κάθε φόβο, αγωνία, απελπισία, από τον ίδιο τον θάνατο!
Η Παναγιά, η Υπέρμαχος Στρατηγός, έχει σκεπάσει το γένος μας μέσα στην ιστορία του, από το χθες μέχρι το σήμερα. Όσο και να μας πολεμούν, εμείς, με την Παναγιά μπροστάρη σε κάθε αγώνα και προσπάθεια, θα στέκουμε όρθιοι, παρά τις δυσκολίες. Στο στρατόπεδο του νικητή επικρατεί μόνο θάρρος και αισιοδοξία. Μη δειλιάζουμε.
Άνθρωπε, μη φοβάσαι τις πτώσεις, γιατί μπορείς να σηκωθείς. Να τρέμεις την αδιαφορία που κυριαρχεί παντού, γιατί θα σε κρατά μονίμως πεσμένο.
Από εμάς η Παναγιά περιμένει μόνο να δείξουμε την πίστη μας στον Υιό Της και Θεό μας, σηκώνοντας ικετευτικά τα χέρια και το βλέμμα μας στον ουρανό, εμπιστευόμενοι την μεσιτεία Της.
Χρόνια πολλά!