9.3.16

Παραβολή 3η εν όψει Μεγ. Τεσσαρακοστής

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ
Σύντομος λόγος Αγιορείτου
2016

[Εικόνα της Δευτέρας Παρουσίας]

Ο Εσφιγμενίτης Καθηγούμενος αρχιμ. Βαρθολομαίος εκφώνησε από στήθους επίκαιρο λόγο την Κυριακή της Απόκρεω 2016 στο εσφιγμενίτικο μετόχιο τής Υπαπαντής στο Χαλάνδρι Αττικής. Ακολουθεί προσπάθεια συνοπτικής απόδοσής του σε κείμενο:



   [Ο Καθηγούμενος της μονής μας, φωτογραφία του φίλου Π.]
Η Κυριακή της Απόκρεω, εκτός από ημέρα έναρξης της αποχής από κρεωφαγία εν όψει Πάσχα, είναι και ημέρα μνήμης της δεύτερης έλευσης του Κυρίου επί γης.
Η Δευτέρα Παρουσία θα γίνει μετά δόξης και κατ’ αυτήν ο Κύριος θα χωρίσει τους ανθρώπους σε δύο μερίδες, στους δικαίους και τους αδίκους. Ο χωρισμός αυτός θα συμβεί ακαριαία και θα αναγνωριστεί ως δίκαιος από κάθε άνθρωπο, δεν θα αμφισβητηθεί από κανέναν, αφού ο Κύριος δεν είναι απλώς δίκαιος, είναι ο ίδιος η Δικαιοσύνη.
Ελάχιστοι σήμερα γνωρίζουμε ότι κατά την Κυριακή της Απόκρεω η Εκκλησία υπενθυμίζει σε όλους μας την μέλλουσα κρίση. Οι περισσότεροι ταυτίζουμε την Κυριακή αυτή, την αποκριά, με τα ξεφαντώματα και τα μασκαρέματα. Ακούμε κάθε χρόνο τη φράση «σαρακοστιανό γλέντι», η οποία είναι από μόνη της αντιφατική, οξύμωρη, παράλογη. Απεναντίας, το πραγματικό νόημα τής αποκριάς είναι τελείως άλλο: αφ’ ενός η εντατικοποίηση του αγώνα, πνευματικού και σωματικού, εμπρός στο επερχόμενο Πάσχα, αφ’ ετέρου η προσωπική κλήση του Κυρίου σε κάθε έναν και κάθε μία από εμάς για την επουράνια βασιλεία, η οποία έχει ετοιμαστεί από καταβολής κόσμου.
Ο Κύριος μάς λέει πως ήταν ξένος και δεν τον φιλοξενήσαμε, ήταν φυλακισμένος και δεν τον επισκεφθήκαμε παρηγορητικά, ήταν πεινασμένος και δεν του δώσαμε να φάει, ήταν διψασμένος και δεν του δώσαμε ένα ποτήρι νερό! Ο Κύριος ταυτίζει τον εαυτό του με τους θεωρούμενους ως ελαχίστους, με κάθε άνθρωπο, για κάθε άνθρωπο ενηνθρώπησε, δίδαξε, σταυρώθηκε αναστήθηκε, για κάθε άνθρωπο υπάρχει. Πέραν αυτού, ο Κύριος μας εγκαλεί για τις παραλείψεις μας προς τον αναγκεμένο συνάνθρωπο, θέλοντας να μας δώσει ο ίδιος το κλειδί που ανοίγει τον παράδεισο. Ποιο είναι αυτό; Μα ποιο άλλο από την ΑΓΑΠΗ! Δεν χρειάζονται πτυχία, χρήματα, εκπαίδευση, αξιώματα κλπ για να εκπληρώσει κανείς εκείνο το ελάχιστο ανθρώπινο χρέος, χρειάζεται μόνο ΑΓΑΠΗ, η οποία γίνεται φανερή ιδίως ως αγάπη προς τον πλησίον! Ο Κύριος ζητά από τους ανθρώπους το απλούστερο δυνατό, το εφικτό από όλους, το ανθρωπινότερο όλων: την αγάπη!
Στη Σαρακοστή συνηθίζουμε να λέμε «δεν μπορώ», «κουράστηκα». Δεν λέμε «πλησιάζει όλο και περισσότερο το τέλος», «έρχεται η χαρά»! Συνηθίσαμε να αντιστρέφουμε την χριστιανική προοπτική, η οποία περιέχει αγώνα, αλλά και βέβαιη ανταπόδοση στο τέλος, την βεβαιότητα της Ανάστασης! Ξεχνάμε να διδαχτούμε από την ίδια τη φύση, που μας δείχνει ότι το σκοτεινότερο σημείο της νύχτας είναι ακριβώς πριν το φεγγοχάραγμα!
Ο μισόκαλος καταφέρνει συχνά να μας πισωγυρίζει νοερά στην ειδωλολατρική εποχή, όταν ακόμη δεν είχε σαρκωθεί ο Λόγος, όταν ακόμη οι άνθρωποι δεν είχαν γνωρίσει τον Χριστό. Δεν είναι τα καρναβάλια και η διαστρεβλωμένη «αποκριά» ένα ειδωλολατρικό κατάλοιπο, ένα στοιχείο προσωπικής και κοινωνικής οπισθοδρόμησης; Γιατί «πρέπει» οι άνθρωποι να αλλάζουν τα πρόσωπα, τα ενδύματα και τη συμπεριφορά τους; Δεν είναι αυτό από μόνο του υποκριτικό; Και μάλιστα γιατί ειδικά σε αυτήν την περίοδο, που η Εκκλησία μάς προετοιμάζει για πνευματικό αγώνα, που η Εκκλησία προβάλλει τον Χριστό, την Κεφαλή της, ο οποίος απευθύνεται ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ σε κάθε έναν και κάθε μία από εμάς; Ας αναρωτηθούμε με ειλικρίνεια: έχει το μασκάρεμα χαρά; Μπορεί κάτι το προσποιητό, το ψεύτικο, το ειδωλολατρικό, αυτό που υπάρχει χάριν της διαφήμισης και του κέρδους, να έχει αληθινή χαρά;
Ο Χριστός μας τιμά ως πρόσωπα, όχι ως προσωπεία, σέβεται τη διαφορετικότητα και την προσωπικότητα εκάστου, κάθε έναν χωριστά καλεί κοντά Του. Ο Θεός μας έπλασε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσίν Του, σε Αυτόν μοιάζουμε πραγματικά. Έτσι μας έφτιαξε, που ό,τι κάνουμε στο συνάνθρωπο, τελικά το κάνουμε στον Θεό. Με το μασκάρεμα και το τεχνητό ξεφάντωμα δεν βλέπουμε πραγματικά συνάνθρωπο, αλλά κάποιο ανθρωπόμορφο τέρας, κάτι ζωομορφικό ή υποδυόμενο μια ξένη συμπεριφορά.
Ας εγκαταλείψουμε τις ψευδο-αποκριάτικες πλάνες και ας στραφούμε με θάρρος προς την ορθή οδό! Ας εγκαταλείψουμε την κατασκευασμένη «χαρά» και ας αναζητήσουμε την αληθινή και αιώνια! Ας ανοίξουμε τα πνευματικά μας μάτια και ας δούμε το πραγματικό συμφέρον μας! Καλή Ανάσταση!

Ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου
Αρχιμανδρίτης Βαρθολομαίος

[Φωτογραφία της Έλλης Σουγιουλτζόγλου για το Near East Relief. Πρόσφυγας από τη Σμύρνη με το παιδί του, Αθήνα 1922]

Η ευαγγελική περικοπή:
«Ὃταν δὲ ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ καὶ πάντες οἱ ἅγιοι ἄγγελοι μετ᾿ αὐτοῦ, τότε καθίσει ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ, καὶ συναχθήσεται ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα τὰ ἔθνη, καὶ ἀφοριεῖ αὐτοὺς ἀπ᾿ ἀλλήλων ὥσπερ ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων καὶ στήσει τὰ μὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ, τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύμων. τότε ἐρεῖ ὁ βασιλεὺς τοῖς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ· δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου ἐπείνασα γάρ, καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ συνηγάγετέ με, γυμνός, καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα, καὶ ἐπεσκέψασθέ με, ἐν φυλακῇ ἤμην, καὶ ἤλθετε πρός με. τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ οἱ δίκαιοι λέγοντες· κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα καὶ ἐθρέψαμεν, ἢ διψῶντα καὶ ἐποτίσαμεν; πότε δέ σε εἴδομεν ξένον καὶ συνηγάγομεν, ἢ γυμνὸν καὶ περιεβάλομεν; πότε δέ σε εἴδομεν ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ ἤλθομεν πρός σε; καὶ ἀποκριθεὶς ὁ βασιλεὺς ἐρεῖ αὐτοῖς· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε. τότε ἐρεῖ καὶ τοῖς ἐξ εὐωνύμων· πορεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ. ἐπείνασα γάρ, καὶ οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ οὐκ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ οὐ συνηγάγετέ με, γυμνός, καὶ οὐ περιεβάλετέ με, ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με. τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ καὶ αὐτοὶ λέγοντες· κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα ἢ διψῶντα ἢ ξένον ἢ γυμνὸν ἢ ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐ διηκονήσαμέν σοι; τότε ἀποκριθήσεται αὐτοῖς λέγων· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον οὐκ ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων, οὐδὲ ἐμοὶ ἐποιήσατε. καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον.
Ματθ. κε΄31-46