Στους δύο δυτικούς μαρμάρινους κίονες του κυρίως Ναού του Καθολικού που στηρίζουν τον κεντρικό θόλο κρέμονται δύο μεγάλες εικόνες του Ιησού Χριστού δεξιά και της Θεοτόκου Ελεούσας αριστερά, καλυμμένες με ασημένια επένδυση. Γι' αυτές γράφει το 1839 ο Didron (annales archeologiques) ότι: «Η Παρθένος κάθεται σε μεγάλο επίχρυσο κάθισμα και έχει επί των γονάτων της τον Ιησού. Η όψη της είναι προσηνής όπως η Παρθένος του Corezzo, (καλλιτέχνη ζωγράφου Ιταλού του ΙΣΤ΄ αιώνα) αλλά περισσότερο σοβαρή. Το δεξιό χέρι στηρίζει χαριτωμένα στον ώμο του υιού της, του οποίου η χαριτωμένη όψη αποπνέει σοβαρό μειδίαμα. Ο γενικός τόνος του χαριτωμένα πτυχουμένου ιματισμού είναι χρώματος σκοτεινού κόκκινου, στιλπνούμενο με χρυσές γραμμές. Δεξιά είναι η εικόνα του Χριστού, που επίσης κάθεται σε ίδιο επίχρυσο κάθισμα· βαστάζει με το αριστερό χέρι μεγάλο ανοιχτό βιβλίο και ευλογεί με το δεξί. Η κεφαλή διαγράφεται αμυδρά, αλλά ο χαρακτήρας της είναι σοβαρός και φαίνεται μία ελαφρά μελαγχολία. Οι δύο αυτές ζωγραφικές των εικόνων είναι καλύτερες από όλες τις εικόνες στο Άγιον Όρος, και φέρουν και οι δύο την εξής επιγραφή: «Εγράφη δια χειρός Ιωάννου Μαξίμου ,ΑΧΟΓ΄ (1673)». Περί του ζωγράφου πού φιλοτέχνησε τις εικόνες αυτές, αποφαίνεται ο Didron, ότι του φάνηκε αληθινά μέγας ζωγράφος της βυζαντινής τεχνοτροπίας.
Από τις μνημονευόμενες από τον Didron δύο εικόνες, η Έλεούσα έχει μήκος 1,20μ και πλάτος 0,83μ. Πάνω και από τις δύο πλευρές της εικονίζονται Χερουβείμ και Σεραφείμ και κάτω από αυτά γράφει ΜΡ ΘΥ Η ΕΛΕΟΥΣΑ. ΙΣ ΧΣ Ο ΩΝ. Η Θεοτόκος κάθεται σε θρόνο, είναι μεγαλοπρεπής και επιβλητική, με όψη ωραία και συμπαθή ενώ ο Χριστός κάθεται στο δεξιό γόνατο της Θεοτόκου· τον συγκρατεί ελαφρώς με το δεξί χέρι ακουμπώντας στο δεξιό ώμο Του και λίγο μπροστά, ενώ το αριστερό Της χέρι φυσικά και με χάρη πέφτει στο αριστερό Της γόνατο. Ο Χριστός ευλογεί με το δεξί χέρι ενώ με το αριστερό κρατεί σε τυλιγμένο ειλητάριο την συμβολιζόμενη απόρρητη σοφία του Θεού· Το ένδυμά Του, δουλεμένο θαυμάσια, πέφτει λίγο και αποκαλύπτει τον λαιμό Του. Δεξιά και αριστερά του θρόνου της Θεοτόκου συνδεδεμένα με το θρόνο καίνε φλογοφόρα θυμιατήρια. Το αργυρεπίχρυσο επένδυμα που περικαλύπτει την εικόνα έγινε στη Ρωσσία το Μάρτιο του 1853. Δεξιά και κάτω από την εικόνα αυτή υπάρχει η εξής επιγραφή με κεφαλαία γράμματα: « Δέησις Κύριε του δούλου σου Ελευθέρι υιος του Σαράντι και της συμβίου αυτού Νταρείας (Δαρείας)», ενώ αριστερά και κάτω υπάρχει η επιγραφή: « Εγράφη δια χειρός Ιωάννου Μαξίμου ,αχογ' (1673)».
Η απέναντι εικόνα του Χριστού γράφει: ΙΣ ΧΣ, Ο ΩΝ Ο ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΩΡ· είναι του ίδιου ζωγράφου, αλλά λίγο πιο σκοτεινή. Σε αυτή ο Χριστός κάθεται σε θρόνο κρατώντας στο αριστερό χέρι ανοιγμένο Ευαγγέλιο, το οποίο στηρίζει στο αριστερό γόνατό Του. Το χωρίο που αναγράφεται με μεγάλα κεφαλαία γράμματα στο Ευαγγέλιο είναι περικοπές του Ευαγγελιστή Μάρκου : «Είπεν ο Κύριος. Πάντα όσα αν προσευχόμενοι αιτείσθε, πιστεύετε ότι λαμβάνετε και έσται υμίν.ΙΑ' 22» και του Ευαγγελιστή Ματθαίου: «Αιτείτε και δοθήσεται υμίν, ζητείτε και ευρήσετε, κρούετε και ανοιγήσεται υμιν Ζ΄7». Κάτω και δεξιά βρίσκεται με κεφαλαία γράμματα η επιγραφή : «Δέησις Κύριε του δούλου σου Ελευθέρι υιός του Σαράντι και της συμβίου αυτού Νταρείας (Δαρείας) και των γονέων αυτών» ενώ αριστερά: «Εγράφη δια χειρός Ιωάννου Μαξίμου ,αχογ' (1673)». Το μήκος της εικόνας αυτής είναι ίδιο με της Θεοτόκου, ενώ το πλάτος της 0.90 μ. Το αργυρεπίχρυσο επένδυμά της κατασκευάσθηκε στη Ρωσσία το 1853.
(πηγή Σμυρνάκης)
Η απέναντι εικόνα του Χριστού γράφει: ΙΣ ΧΣ, Ο ΩΝ Ο ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΩΡ· είναι του ίδιου ζωγράφου, αλλά λίγο πιο σκοτεινή. Σε αυτή ο Χριστός κάθεται σε θρόνο κρατώντας στο αριστερό χέρι ανοιγμένο Ευαγγέλιο, το οποίο στηρίζει στο αριστερό γόνατό Του. Το χωρίο που αναγράφεται με μεγάλα κεφαλαία γράμματα στο Ευαγγέλιο είναι περικοπές του Ευαγγελιστή Μάρκου : «Είπεν ο Κύριος. Πάντα όσα αν προσευχόμενοι αιτείσθε, πιστεύετε ότι λαμβάνετε και έσται υμίν.ΙΑ' 22» και του Ευαγγελιστή Ματθαίου: «Αιτείτε και δοθήσεται υμίν, ζητείτε και ευρήσετε, κρούετε και ανοιγήσεται υμιν Ζ΄7». Κάτω και δεξιά βρίσκεται με κεφαλαία γράμματα η επιγραφή : «Δέησις Κύριε του δούλου σου Ελευθέρι υιός του Σαράντι και της συμβίου αυτού Νταρείας (Δαρείας) και των γονέων αυτών» ενώ αριστερά: «Εγράφη δια χειρός Ιωάννου Μαξίμου ,αχογ' (1673)». Το μήκος της εικόνας αυτής είναι ίδιο με της Θεοτόκου, ενώ το πλάτος της 0.90 μ. Το αργυρεπίχρυσο επένδυμά της κατασκευάσθηκε στη Ρωσσία το 1853.
(πηγή Σμυρνάκης)
