Στην ευαγγελική περικοπή της Κυριακής των Απόκρεω, ο ίδιος ο Κύριος αναφέρει τι θα ζητήσει κατά την Κρίση στην Δευτέρα Παρουσία Του. Ο Κύριος ταυτίζει τον εαυτό Του με τούς θεωρούμενους ως ελαχίστους, ώστε στο πρόσωπο αυτών να βλέπουμε τον Ίδιο τον Χριστό.
Μας λέει: "Αφού κάνατε κάτι στους αδελφούς Μου τους ελάχιστους, σε Εμένα το κάνατε. Αντίθετα, αφού δεν κάνατε κάτι στους αδελφούς Μου τους ελάχιστους, ούτε σε Εμένα κάνατε."
Ο Χριστός έγινε άνθρωπος για κάθε άνθρωπο. Δίδαξε, σταυρώθηκε, αναστήθηκε. Πέραν αυτού, ο Κύριος μάς εγκαλεί για τις παραλείψεις μας προς τον πάσχοντα συνάνθρωπο, θέλοντας να μάς δώσει ο ίδιος το κλειδί πού ανοίγει τον παράδεισο.
Ποιο είναι αυτό; Μα ποιο άλλο από την αγάπη!
Δεν χρειάζονται πτυχία, χρήματα, εκπαίδευση, αξιώματα κ.λπ. Το μόνο που χρειάζεται κάποιος για να εκπληρώσει εκείνο το ελάχιστο ανθρώπινο χρέος, είναι η αγάπη, η οποία γίνεται φανερή ιδίως ως αγάπη προς τον πλησίον!
Ο Κύριος ζητά από τους ανθρώπους το απλούστερο δυνατό, το εφικτό σε όλους, το ανθρωπινότερο όλων: την αγάπη και όχι την αγαπολογία. Την αγάπη προς τον πλησίον, τον οποίο ονομάζει αδελφό Του.
Σήμερα διακρίνουμε με λύπη την έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Όλοι μιλάμε για αγάπη, για ενδιαφέρον, για δικαιώματα. Λείπει όμως η διάθεση για να καταστήσουν όλα αυτά εφικτά και πραγματοποιήσιμα.
Όλοι έχουν κλειστεί στο στρατόπεδό τους. Ο καθένας έχει την γνώμη και την άποψή του για όλους και για όλα. Το κλείσιμο όμως όλων στα στρατόπεδά τους προκαλεί διχασμό στην κοινωνία, η οποία, ουσιαστικά, παύει να υφίσταται.
Ο καθένας μένει κλεισμένος στο δικό του στρατόπεδο, τις ιδέες του και τις απόψεις του. Στον κόσμο του και στο "συννεφάκι" του. Δεν τον ενδιαφέρει η άποψη των άλλων γιατί και εκείνοι έχουν κλειστεί στα δικά τους στρατόπεδα. Διάθεση για διάλογο δεν υπάρχει. Κανείς δεν θέλει να ακούσει τον άλλο. Όλοι θέλουν να επιβάλλουν την γνώμη τους στους άλλους.
Η επιβολή όμως εμπεριέχει βία και στερεί το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης και διαφορετικής άποψης. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η οργή και ο θυμός. Όλοι οι άνθρωποι σαν άγρια θηρία κυκλοφορούν, έτοιμοι με το παραμικρό να εκδηλώσουν την οργή και το μίσος, με εμπάθεια να αντιδράσουν στον πλησίον.
Η αγάπη όμως που είναι;
Για εμάς τους χριστιανούς που η ζωή μας πρέπει να είναι η έκφραση της εντολής της αγάπης, αποδεικνύεται τελικά ότι η εντολή αυτή δεν έγινε ποτέ αυτοσκοπός στην ζωή μας. Ο χριστιανός σύμφωνα με τον λόγο του Χριστού, πρέπει να είναι το αλάτι της γης, που θα "νοστιμίζει" με την παρουσία του τον κόσμο. Η ζωή του μια συνεχής μαρτυρία Χριστού. Τελικά δεν φαίνεται να "νοστιμίζει" τον κόσμο με την παρουσία του, όπως θέλει ο Χριστός.
Αντίθετα φανερώνεται αρκετές φορές σαν αιμοσταγής δήμιος, έτοιμος να τιμωρήσει τον αμαρτωλό, επικαλούμενος πάντα, ότι μ' αυτόν τον τρόπο προστατεύει την πίστη του. Στήνοντας όμως με την συμπεριφορά του αυτή την Εκκλησία του Χριστού, στο σκαμνί του κατηγορουμένου.
Προσπαθεί με αδέξιους και προκλητικούς ενίοτε τρόπους να επιβάλει την διδασκαλία του Χριστού σε όλο το κοινωνικό σύνολο, ως κάτι το αυτονόητο, χωρίς ταυτόχρονα να είναι αυτονόητο για τον ίδιο τον χριστιανό.
Μιλάει για την αμαρτία και καταδικάζει τους άλλους ως αμαρτωλούς, σαν να μην έχει σχέση ο ίδιος με την αμαρτία, έχοντας όμως ήσυχη την συνείδησή του ότι λέει την αλήθεια.
Σκοπός όμως δεν είναι να λέμε την αλήθεια, αλλά να ακούσει ο άλλος την αλήθεια. Το πρώτο καλύπτει την συνείδηση και δείχνει αδιαφορία για τον πλησίον. Το δεύτερο δείχνει αγάπη και ενδιαφέρον, γιατί πρέπει να καταβληθεί κόπος και προσπάθεια ώστε να ακούσει ο άλλος την αλήθεια.
Η αγάπη όμως που είναι;
Δεν μπορούμε να ζητάμε την μετάνοια των αμαρτωλών, σαν αυτόκλητοι Μεσσίες, εξαπολύοντας αιχμηρά βέλη εναντίον τους. Αυτομάτως γίνονται εχθροί.
Δεν μπορούμε να ζητάμε την μετάνοια από τους αμαρτωλούς χωρίς να τους δείχνουμε, με την δική μας μετάνοια, τον τρόπο.
Δεν μπορούμε να καταδικάζουμε δημοσίως και γενικά ως αμαρτωλούς κάποιους. Αυτό γίνεται μόνο σε προσωπικό επίπεδο, όχι όμως σαν καταδίκη, αλλά με αγάπη και με την προσωπική ενσυναίσθηση του ανθρώπου που θέλει να μετανοήσει, σύμφωνα με την κρίση του πνευματικού και τις ιδιαιτερότητες του χαρακτήρα και τις αντοχές που έχει ο κάθε άνθρωπος.
Αυτό λέγεται στοιχειώδης ποιμαντική ευθύνη.
Δεν μπορούμε να απαιτούμε την ακρίβεια του Νόμου, όταν εμείς ζούμε μέσα στην οικονομία και την επιείκεια του Νόμου. Δεν μπορούμε να χωρίζουμε τους ανθρώπους σύμφωνα με τον τρόπο που επιλέγουν να ζουν, χαρακτηρίζοντάς τους ως δευτέρας κατηγορίας επειδή είναι αμαρτωλοί.
Δεν μπορούμε να λέμε: "αυτοί οι άνθρωποι που έχουν αυτόν το προσανατολισμό...". Είναι διαχωρισμός του κοινωνικού συνόλου σε "ελίτ αγίους" και σε αμαρτωλούς... Υπέρτατη έκφραση του εγωισμού.
Η έλλειψη της αγάπης δημιουργεί αυτόν τον "ελιτισμό αγίων και αγιότητας", που διχάζει και τυφλώνει. Αυτόν, που ο Χριστός τον ονομάζει ελάχιστο αδελφό, ο "ελίτ άγιος", τον βλέπει ως εχθρό. Του στερεί το δικαίωμα στην μετάνοια, ως προσωπική επιλογή, αλλά τον εγκαλεί και τον καταδικάζει σε κόλαση αν δεν μετανοιώσει, θεωρώντας τον εαυτό του ως αναμάρτητο. Δεν βλέπει ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε πληγωμένοι από την αμαρτία και έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλο.
Διαστρέβλωση του Ευαγγελίου της αγάπης. Με ποιον τρόπο άραγε θα μπορέσει να πλησιάσει σε τέτοιον πνευματικό και να ακουμπίσει τον πόνο και το λάθος του ο πάσχων άνθρωπος, όταν έχει αποφασίσει ο πνευματικός την καταδίκη του, πριν καν τον πλησιάσει;
Πως μπορεί να δείξει επιείκεια όταν βλέπει τον πλησίον σαν αμαρτωλό, αφ' υψηλού, σαν κριτής και αναμάρτητος και όχι σαν ομοιοπαθής άνθρωπος με τις δικές του αμαρτίες και συμπάσχων;
Ο Χριστός στηλίτευε τον υποκριτή Φαρισαίο που τηρούσε τον Νόμο του Θεού μόνο για το φαίνεσθαι. Τον αμαρτωλό τον αγκάλιαζε και τον συγχωρούσε. Ο Χριστός μέσα από το ευαγγέλιό Του μας έδειξε με απλό τρόπο πως εφαρμόζεται η αγάπη στην ζωή του χριστιανού. Ο χριστιανός πρέπει να είναι φορέας της αγάπης που θα ενώνει τους ανθρώπους με την αγάπη και το παράδειγμά του.
Καιρός μετανοίας λοιπόν! Ανοίγει μπροστά μας το πνευματικό στάδιο της μεγάλης σαρακοστής και μας δίνεται η ευκαιρία για ακόμη μια φορά να αλλάξουμε νοοτροπία και να κάνουμε τον λόγο του Χριστού αληθινό βίωμα στην ζωή μας.
Να σκεφτόμαστε την δικαιοσύνη του Θεού και όχι μεροληπτικά να ταυτιζόμαστε με αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις. Δεν βγάζει νόημα, γιατί υποστηρίζει ο καθένας την άποψή του ως μόνη σωστή και τέλεια, ξεχνώντας ότι κανείς δεν είναι τέλειος. Μέσα από τον διάλογο, τον συνδυασμό απόψεων και ικανοτήτων, καλλιεργείται και εδραιώνεται η αγάπη.
Να μετανοήσουμε εμείς πρώτα για τις αμαρτίες και τα σφάλματά μας. Να μην αναλαμβάνουμε τον ρόλο του δικαστή, χωρίς να μας τον δίνει κανένας, απαιτώντας μόνο την μετάνοια των άλλων.
Ευκαιρίες μας δίνει συνεχώς ο καλός Θεός. Χωρίς πίστη όμως αυτές οι ευκαιρίες μένουν ανεκμετάλλευτες και τότε... το "καράβι πλέει ολοταχώς για τα βράχια..."
Σε μια κοινωνία που μένει αμετανόητη και επιδίδεται μόνο στο να ζητά την διόρθωση ο ένας του άλλου, τότε τα "βράχια" φαντάζουν ως η μόνη λύση, γιατί κανένας δεν αλλάζει. Μετά όμως τα "βράχια", όποιος έχει έστω και λίγη πίστη μέσα του, θα μπορέσει να ξαναχτίσει κάτι από την αρχή. Η ελπίδα δεν χάνεται.
Τότε σίγουρα θα φανεί η αγάπη, γιατί θα είναι η μόνη που θα ενώσει τους ανθρώπους, χωρίς διαχωρισμούς και ταμπέλες, γιατί όλοι θα είναι το ίδιο πληγωμένοι και ο πλησίον θα είναι αδελφός και βοηθός.
Καλή μετάνοια σε όλους!
+αρχ. Βαρθολομαίος
Καθηγούμενος Ι. Μ. Εσφιγμένου
