6.2.17

Εισήγηση γέρ.Νικοδήμου Λαυριώτη για το ζήτημα της Μ.Εσφιγμένου

Την Κυριακή 5/2/2017 στην Κινηματογραφική λέσχη Ηλιούπολης (Αττικής) έγινε προβολή του βραβευμένου ντοκιμαντέρ του Νίκου Αναγνωστόπουλου με τίτλο «Ει έχεις καρδίαν δύνασαι σωθήναι». 


Παραθέτουμε τον εισήγηση που απηύθυνε στο κοινό ο γέροντας Νικόδημος Λαυριώτης.

Πανοσιολογιώτατε Άγιε Καθηγούμενε της γεραράς και σεβασμίας εν Αγίω Όρει Μονής του Εσφιγμένου,
Αγαπητοί Πατέρες,
Κυρίες και Κύριοι φιλοθεάμονες και φιλόκαλοι,

Εύχομαι Χρόνια Πολλά και το 2017 να οδηγήση ο Κύριος καθένα προσωπικά και την χώρα μας εις πραγματική ευημερία, με υγεία και πρόοδο. Κατ’ αρχάς, να ευχαριστήσω τους παράγοντας και διακονούντας εις την κινηματογραφικήν ταύτην λέσχην της Ηλιουπόλεως διά την τιμήν να προβάλη το ντοκιμαντέρ αυτό διά το Άγιον Όρος και διά το ζήτημα της Ι.Μ. Εσφιγμένου του αγαπητού ρέκτου καλλιτέχνη κ. Νίκου Αναγνωστόπουλου, και να φιλοξενή ημάς εδώ τώρα.

Μετά όσα ανεφέρθησαν, τόσον από τον Άγιον Καθηγούμενον, όσον και από τους εκλεκτούς επιστήμονας κ. Βασιλειάδην και τον κ. Κρίτωνα Χρυσοχοϊδην, πιστεύω ότι δεν πρέπει να αναφερθώ διά μακρών εις την ενότητα και εις την οικουμενικότητα του Αγίου Όρους. Διά να έχωμεν τον χρόνον να συζητήσωμεν περί αυτών των βασικών αρχών και αξιών της υπάρξεως της ζωής αυτού, κατά τον διάλογον που θα ακολουθήση.

Το Άγιον Όρος είναι τόπος ασκήσεως ορθοδόξων και μόνον μοναχών, οίτινες ορμώμενοι εκ διαφόρων πατρίδων λαμβάνουν την επωνυμίαν του Αγιορείτου και αποκτούν την ελληνικήν υπηκοότητα. Είναι συνείδηση όλων των Αγιορειτών, των ιστορικών, των θεολόγων και των νομικών, ότι το Άγιον Όρος οφείλει κατά κύριον μέρος την επιβίωση και διατήρηση και πρόοδο και ακμή του εις τα εφόδια που με τη βοήθεια της Υπεραγίας Θεοτόκου το επροίκισε ο διοργανωτής του ειδικού καθεστώτος της αυτοδιοικήσεώς του ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης και οι κτήτορες των άλλων ιερών καθιδρυμάτων του.

Στην χερσόνησο του Άθω δεν έχομεν απλό άθροισμα είκοσι μοναστηριών, άλλα έχωμε το ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ με κεντρική διοίκηση, η οποία ασκείται από την Ιερά Κοινότητα, την σύναξι δηλαδή των αντιπροσώπων των είκοσι Ιερών Μονών, διοριζομένων προς τούτω το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου μηνός. Έλληνες, Ρώσοι, Σέρβοι, Βούλγαροι, Ρουμάνοι, Γεωργιανοί, Ουκρανοί, λοιποί Ευρωπαίοι, Ασιάτες, Αμερικανοί και από άλλα μέρη της γης εγκαταβιώνουν στο Άγιον Όρος, πολιτευόμενοι ορθόδοξα οικουμενικά. Εξακολουθεί να ακμάζη στον Άθωνα μια κοινωνία-υπόδειγμα συμβιώσεως μοναχών προερχομένων, ως προανέφερα, από διάφορα κράτη, με διαφορετικούς πολιτισμούς και παραδόσεις. Μας ενώνει όμως η κοινή ορθόδοξη πίστη και η μετάληψη εκ του κοινού Αγίου Ποτηρίου, με την αναφορά μας εις τον Οικουμενικόν Πατριάρχην, του οποίου μνημονεύεται το όνομα εις τας καθημερινάς ιεροτελεστίας μας. Όποιος αρνείται το κοινόν Άγιον Ποτήριον αποκόπτει τον εαυτό του από την αγιορείτικη αδελφότητα και ως σχισματικός δεν δύναται να ασκήται εις το Άγιον Όρος.

Η πολυφωνία και οι διαφορετικές απόψεις στο Άγιον Όρος αποτελούν προνόμιον και όχι αρνητικό στοιχείο και οι αντιθέσεις συνθέτουν αντί να χωρίζουν, ενώνουν δημιουργικά. Η διοικητική ενότης και συμφωνία περιγράφεται με την υποχρεωτική συμμετοχή των είκοσι κυριάρχων Ιερών μονών στα διοικητικά κοινά όργανα (Ι. Κοινότητα, Ι. Επιστασία κ.ά).

Εις το Άγιον Όρος έχομεν ενιαίαν μοναστική Κοινότητα, στην οποία συμμετέχουν μονίμως όσοι ελευθέρως εντάσσονται εις αυτήν, ζώντας σε πλήρη κοινωνία με τους υπολοίπους. Όποιος, εν ονόματι οποιασδήποτε θρησκευτικής ελευθερίας, δεν αποδέχεται την κοινωνία με τα άλλα μέλη της μοναστικής αυτής Κοινότητος και αποκόπτεται από αυτά, είναι έντιμον, ειλικρινές και επιβεβλημένον, να απομακρύνεται εκ του Αγίου Όρους. Το καθεστώς του Αγίου Όρους και το Σύνταγμα της χώρας προστατεύοντας τον εξ ολοκλήρου ορθόδοξο μοναστικό χαρακτήρα του, απαγορεύουν την εγκαταβίωση επί της χερσονήσου του Άθω ετεροδόξων ή σχισματικών.

Το κινηματογραφικόν αριστούργημα του κ. Ν. Αναγνωστόπουλου κατορθώνει να περάση εις τον θεατή την ενότητα
-εις την από κοινού αντιμετώπισιν των ζητημάτων στο Άγιον Όρος, με τις συνεντεύξεις ηγουμένων, γερόντων και απλών μοναχών, διά το γνωστόν πρόβλημα της Ι.Μ. Εσφιγμένου, αλλά και
-εις την συμμετοχήν μοναχών εξ όλων των Ι. Μονών εις μεγάλας λιτανείας του Άξιον Εστί, της Πορταϊτίσσης και της αναβάσεως εις την κορυφήν του Άθωνος, καθώς και εις τας πανηγύρεις των Ι. Καθιδρυμάτων.

Η Ιερά Κοινότης δεν επιτρέπει τας κινηματογραφήσεις εις το Άγιον Όρος. Επειδή, όμως, παρανόμως δημοσιογράφοι πολλάκις εισήλθον παραβιάζοντας ακόμη και τα συρματοπλέγματα των συνόρων και προέβαλον τας θέσεις και απόψεις των σχισματικών, δημιουργώντας λανθασμένην γνώμην περί της όλης υποθέσεως εις τους πιστούς, αναγκασθήκαμε να παρακαλέσωμεν τον κ. Ν. Αναγνωστόπουλον να προβάλη τις θέσεις και την γνώμην των Αγιορειτών διά το Άγιον Όρος και διά το ζήτημα της Ι.Μ. Εσφιγμένου. Δεν απεκλείσθησαν οι αντιφρονούντες εκ του ντοκιμαντέρ και εκ της δυνατότητος να προβληθούν, αλλά εδόθη ευκαιρία και χώρος να ακουσθή και η φωνή του Αγίου Όρους.

Πρέπει να γίνη αντιληπτόν, ότι εν προκειμένω δεν έχομεν δύο ομάδες ή δύο συνοδείες μοναχών με διαφορετικές αντιλήψεις. Έχομεν το Άγιον Όρος, το οποίο κατορθώνει διά μία εισέτι φορά στην ιστορία να αντιμετωπίση την πληγή εκ της αλλαγής του ημερολογίου το 1924, χωρίς να δημιουργηθή ρήγμα εις την διοικητική δομή του μέχρι το 1972.
Το 1972, δυστυχώς, η Ι.Μ. Εσφιγμένου αποτέλεσε εξαίρεση, διότι ρασοφόροι  ανήκοντες εις τινά παλαιοημερολογίτικην παράταξιν των Πατρών, εκμεταλλευόμενοι την επικρατούσαν κατάσταση, εισήλθον εις την μονήν και βιαίως επέβαλαν τις απόψεις τους, με απώτερο σκοπό την «άλωση» και άλλων Μονών. Το αποτέλεσμα ήταν να προβή η Μονή στην αποκοπή της από τον αγιορείτικο κορμό, πράγμα άτοπο και ανεπίτρεπτο για το υπερχιλιόχρονο αγιορείτικο καθεστώς.

Επαναλαμβάνω ότι διά το ντοκιμαντέρ διά την ενότητα και την οικουμενικότητα του Αγίου Όρους, αλλά και διά το ζήτημα της Ι.Μ. Εσφιγμένου, εάν θέλετε, θα είπωμεν περισσότερα εις την επακολουθούσα συζήτηση.

Επιτρέψατέ μου μόνον να είπω τα εξής:

1) Οι σχισματικοί δήθεν «μοναχοί της Εσφιγμένου» επιμένουν να κρατούν το κτήριο του μοναστηριού, επειδή είναι αγιορείτικο. Ξέρουν πολύ καλά, ότι αν πάνε οπουδήποτε αλλού δεν θα τους ενοχλεί κανείς, αλλά και δεν θα ασχολείται και κανείς μαζί τους.

2) Το Άγιον Όρος, όπως ανέφερα, δεν είναι γενικώς και αορίστως τόπος θρησκευτικής ελευθερίας, αλλά τόπος ασκήσεως μοναχών που ανήκουν σε μία Εκκλησία. Εφόσον κάποιος από αυτούς θέλει να γίνει σχισματικός, καθολικός, προτεστάντης, βουδιστής κλπ έχει κάθε δικαίωμα να το κάνει, αλλά μόνο εκτός Αγίου Όρους, δικαιούμενος να έχει τις εγγυήσεις της Ελληνικής Πολιτείας.

3) Διακριτή η διαφορά ανάμεσα σε ομολογία πίστεως (μάρτυρες, ομολογητές) και σε άσκηση βίας με επίκληση της πίστεως (ταλιμπάν, ισλαμικό κράτος κλπ). Οι βόμβες μολότοφ στις Καρυές Αγίου Όρους έδειξαν - και η δίκη της παρελθούσης εβδομάδος απέδειξε – ότι έχουμε τέτοια, δυστυχώς, περίπτωση (τη δεύτερη).

4) Ο κ. Μεθόδιος το 2003 (αν ενθυμούμαι καλώς), ενόψει εκδόσεως αποφάσεως του Συμβουλίου της Επικρατείας, ερωτηθείς τότε τι θα κάνει αν απορριφθούν οι αιτήσεις που ο ίδιος είχε υποβάλη, απάντησε «ό,τι πει η Παναγία». Κι όταν βγήκε η απόφαση είπε «προς λύπη του Δικαστηρίου δεν εγκαταλείπομεν την Μονή και δεν υπακούμε». Δηλαδή, με λίγα λόγια, η Παναγία τούς είπε να μην φύγουν! Και τώρα προφανώς λέει ότι η Παναγία τους είπε να πετάξουν βόμβες μολότοφ! Αυτό είναι ταλιμπανισμός. Αγαπητοί, αναφέρομαι σε αυτά, διότι πρέπει να γνωρίζετε ότι 40 περίπου δικαστικές (και άλλες) αποφάσεις έχουν εκδοθεί εις βάρος των ανθρώπων αυτών. Επικαλούνται ότι διώκονται και ότι είναι θύματα και μάρτυρες, ενώ ισχύει το ακριβώς αντίθετο. Φανατίζουν ανθρώπους και τους καθιστούν επικίνδυνους. Λέγοντας «ορθοδοξία ή θάνατος» εννοούν ότι όποιος δεν είναι ομόδοξός τους πρέπει να πεθάνη.

5) Αυτές τις ημέρες πολλά ακούγονται για την απόφαση του δικαστηρίου. Επιβαρυντική περίσταση, και όχι ελαφρυντική, το ράσο. Είναι σαφώς αγριότερο να οργανώνεται ένας ρασοφόρος με βόμβες μολότοφ και να εμποδίζη δημοσίους λειτουργούς να επιτελέσουν το καθήκον τους, από το να πετάει ένας πιτσιρικάς βόμβες μολότοφ στη διάρκεια συμπλοκής και διαμάχης. Κανείς δεν δικαιολογείται φυσικά, αλλά είναι άλλης τάξεως έγκλημα. Η καταδικαστική απόφαση της Παρασκευής 27 Ιανουαρίου 2017 του Μικτού Ορκωτού Κακουργιοδικείου Θεσσαλονίκης είναι θεοσημείον και τομή, που άλλαξε όλα τα δεδομένα. Δεν δικαιολογείται σήμερα κανείς, που καταλαβαίνει τα όρια και τη σημασία τους, να εκφράζεται συμπαθώς δι’ ανθρώπους και φαινόμενα που τείνουν να έχουν επικίνδυνες διαστάσεις.

Ευχαριστώ.