Προσοχή στον Άθω
∆ημοσιεύθηκε στις 28/6/2009 στην εφημερίδα «Μακεδονία»
Γράφει ο ∆ιογένης Καραγιαννακίδης, ∆ρ. Νομικής, δικηγόρος
Για πρώτη φορά από μία εντυπωσιακά πλατιά μερίδα του πληθυσμού καταγγέλλονται η ατιμωρησία, η καταρράκωση θεσμών και η θυσία των πάντων στην επικοινωνία ως συνθετικά ενός και του αυτού φαινομένου, του ευτελισμού του κράτους. Στην άλλη όψη του συνήθως ορισμένα πολύτιμα δικαιώματα γνωρίζουν τη γελοιοποίησή τους με όχημα την αυθαιρεσία κάποιου που νιώθει δυνατός.
Ο κοινός αυτός τόπος αποδεικνύεται χρήσιμος φακός, για να κατανοηθεί μία κλασική περίπτωση παρανομίας και καταρράκωσης θεσμών, που αφορά τον Άθω. Μιλώ για την υπόθεση της μονής Εσφιγμένου, την οπωσδήποτε κρισιμότερη για τη θεσμική υπόσταση και συνοχή του Αγίου Όρους και όχι μόνο.
Επιγραμματικά: Στις κρίσιμες για το θέμα διατάξεις του συντάγματος και του καταστατικού χάρτη τονίζονται η κυριαρχία του κράτους στον Άθω, η πνευματική δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η απαγόρευση εγκαταβίωσης σχισματικών, η απέλαση όσων ασκούν προσηλυτισμό και προπαγάνδα.
Για την ιστορία: Επί δεκαετίες στη μονή Εσφιγμένου συνέρρεαν δεκάδες άτομα, παντελώς άγνωστα στους αρμοδίους του τόπου. Απέσχισαν εξ αρχής τη μονή από το σώμα του Αγίου Όρους, διεξήγαγαν μία πρωτοφανή προπαγάνδα εναντίον του και κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου και προσηλυτισμό υπέρ ορισμένης παλαιοημερολογητικής παράταξης. Το 1999 η ηγεσία τους προχώρησε στο αποκορύφωμα, που ήταν η επίμονη παρεμπόδιση κρατικών αρχών να πλησιάσουν προς εκτέλεση των καθηκόντων τους.
Έπειτα από ατέρμονες προσπάθειες συνεννόησης μαζί τους στα τέλη του 2002 η Ιερά Κοινότητα, εφαρμόζοντας μία πρωτόγνωρη στα χρονικά του τόπου εξαντλητική διαδικασία, αποφάσισε τη διάλυση και την απέλασή τους, ενώ παράλληλα το Οικουμενικό Πατριαρχείο τούς κήρυξε σχισματικούς και η Πολιτική ∆ιοίκηση Αγίου Όρους διέταξε την υλοποίηση των απελάσεων. Το 2005 το Συμβούλιο της Επικρατείας επικύρωσε αμετάκλητα την απόφαση της Ιεράς Κοινότητας. Επί του πρακτέου το ΣτΕ αποφάνθηκε ρητά ότι το κράτος οφείλει να υλοποιήσει τις απελάσεις άνευ ετέρου σύμφωνα με το σύνταγμα. Η Ιερά Κοινότητα παράλληλα όρισε νέα αδελφότητα της μονής που διοικεί τις υποθέσεις της και αναμένει στις Καρυές να παραλάβει τα κτίριά της. Η παραπάνω απόφαση για την απέλαση από το Άγιο Όρος παραμένει ανεκτέλεστη μέχρι σήμερα.
Μετά το 2002-2005 λοιπόν έχουμε μία ξεκάθαρη περίπτωση κατάληψης, στην οποία ο αποκλεισμένος δεν είναι οι καταληψίες αλλά μάλλον οι μοναστηριακές και οι κρατικές αρχές, που σταθερά δεν τους επιτρέπεται η πρόσβαση στη μονή. Ένα τμήμα της χώρας βρίσκεται ανεξέλεγκτο σε χέρια αγνώστων (μόνο οι επικεφαλής είναι γνωστοί), οι οποίοι φαίνεται ότι εναλλάσσονται με άλλους. Με ό,τι όλα αυτά συνεπάγονται για τον κειμηλιακό και αρχαιολογικό πλούτο και για την ασφάλεια και την τύχη της μονής γενικότερα.
Παρά ταύτα, η κοινή γνώμη παρακολουθεί σειρά επικοινωνιακών τεχνασμάτων των καταληψιών, που εξασφαλίζουν εύκολα μία επιπόλαιη δημοφιλία. Έχουν μεταφέρει στη μονή γέροντες μοναχούς από άλλα σημεία και τους επιδεικνύουν αφειδώς σε oποιονδήποτε βιντεοσκοπεί, είναι οι ίδιοι εφοδιασμένοι με κάμερες κ.ά., διαδίδουν ότι δεν έχουν περίθαλψη, ενώ το επιτόπιο Κέντρο Υγείας είναι στη διάθεσή τους, ότι δεν έχουν φάρμακα, ενώ εφοδιάζονται με τα πάντα ακτοπλοϊκώς, προβάλλουν σκηνές αποκλεισμού, ενώ οι ίδιοι μπαινοβγαίνουν με κάθε άνεση και μάλιστα εμφανίζονται στα ΜΜΕ κ.ά. Η τελευταία τέτοια επικοινωνιακή “επίθεσή” τους έλαβε χώρα μόλις προ ημερών και αποτέλεσε αφορμή για το παρόν άρθρο.
Εις μάτην η Ιερά Κοινότητα μέχρι το 2005 και η νόμιμη διοίκηση της μονής έκτοτε ανακοινώνουν ότι είναι έτοιμες να περιθάλψουν τους όποιους πάσχοντες και να συνδράμουν, ώστε να εξασφαλιστεί για τους καταληψίες τόπος εγκατάστασης εκτός Αγίου Όρους.
Αντί απαντήσεως οι καταληψίες προβάλλουν φύρδην μίγδην αιτιάσεις κατά του οικουμενικού πατριάρχη, του Αγίου Όρους, της υπουργού Εξωτερικών, του πάπα, του 666 κτλ., αποδίδοντας το “διωγμό” τους στην ενοχλητικότητα του φρονήματός τους, αποσιωπώντας όμως ότι υπάρχει πλήθος άλλων μοναχών φρονούντων αναλόγως, που δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα.
Αλλά επίσης καλού κακού έχουν μετακαλέσει σωματώδεις bodyguards, που τους επιδεικνύουν, όπως και τους γέροντες. Και σε άλλο επίπεδο απευθύνθηκαν προ πολλού στο Πατριαρχείο της Μόσχας, το οποίο και αποκαλούν... “αθώα” Οικουμενικό.
Προσοχή στον Άθω λοιπόν: Όποιος αποδίδει κάποια σημασία στον τόπο αυτόν ας διακρίνει το διακύβευμα. ∆εν είναι τυχαία η αγωνία του προϊσταμένου της εισαγγελίας πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, που το Μάιο του 2008 απευθυνόμενος εγγράφως στην κυβέρνηση τόνιζε τους κινδύνους και πρότεινε άμεση υλοποίηση των απελάσεων, ώστε να λήξει η συγκεκριμένη κωμικοτραγική κατάσταση.
