Ταπείνωση και εγωισμός - αιώνιοι αντίπαλοι

Λίγες ημέρες πριν ανοίξει τις πύλες της η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, διερχόμαστε τις πρώτες Κυριακές του Τριωδίου, οι οποίες είναι μια προπαρασκευή για το στάδιο της νηστείας.

Στην πρώτη Κυριακή του Τριωδίου προβάλλουν μπροστά μας δύο τύποι ανθρώπων, ο Τελώνης και ο Φαρισαίος.

Οι δύο αυτοί άνθρωποι της παραβολής αποτελούν για εμάς τους χριστιανούς την προσωποποίηση της ταπείνωσης και της υπερηφάνειας, αντιστοίχως. Η ταπείνωση λειτουργεί ως αντίδοτο στο δηλητήριο του εγωισμού, που προσβάλλει τον άνθρωπο.

Ταπείνωση και εγωισμός, αιώνιοι αντίπαλοι μέσα στην ψυχοσύνθεση του ανθρώπου.

Δύο αιώνιοι αντίπαλοι που παλεύουν να κερδίσουν την θέση τους στην καρδιά του ανθρώπου.

Δύο αντίπαλοι που διαμορφώνουν τον χαρακτήρα του ανθρώπου.

Ο χριστιανός, ως αγωνιστής, μάχεται διαρκώς τον κακό του εαυτό, προσπαθώντας να τον κάνει καλύτερο. Σκοπός του πνευματικού του αγώνα είναι η Ανάσταση. Η πορεία όμως αυτή είναι δύσκολη και επίπονη. Είναι ένας Γολγοθάς, του οποίου η γεύση οδηγεί στην Ανάσταση.

Αυτός ο αγώνας αρχίζει με την έναρξη της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, κατά την οποία καλείται ο χριστιανός να «μπει» στο στάδιο και να αγωνιστεί.

Σ’ αυτόν τον αγώνα ο αθλητής χρειάζεται κάποια εφόδια για να αντέξει την δοκιμασία και να κερδίσει.

Η αγία μας Εκκλησία καλεί όλους μας να καλλιεργήσουμε την ταπείνωση, ώστε να καταφέρουμε να διώξουμε τον εγωισμό, ο οποίος μας εμποδίζει και μας αποθαρρύνει από τον αγώνα.

Η ταπείνωση του Τελώνη είναι για τον χριστιανό φάρος και οδηγός για την πορεία του προς την Ανάσταση.

Χωρίς ταπείνωση ο χριστιανός, δεν έχει αυτογνωσία, ούτε αυτοέλεγχο, δεν αναγνωρίζει τα λάθη του, του λείπει η μετάνοια. Χωρίς ταπείνωση δεν υπάρχει μετάνοια, άρα κυριαρχεί ο εγωισμός. Χωρίς ταπείνωση ο χριστιανός στέκεται υπερήφανα σαν τον Φαρισαίο, γυμνός από πνευματικά εφόδια, δέχεται τα κύματα των πειρασμών, τα οποία τελικά τον πνίγουν.

Όταν δεν σκύβεις στο κύμα, αυτό σε πνίγει...

Η ταπείνωση αποτελεί πρόκληση για τον άνθρωπο που θέλει να λέγεται χριστιανός.

Στην σημερινή εποχή ο άνθρωπος κυριαρχείται από αυτοδικαίωση και έλλειψη αγάπης προς τον πλησίον. Κλεισμένος ερμητικά στον μικρόκοσμό του, δεν κάνει διάλογο, δεν θέλει να ακούει, παρά μόνο να μιλάει. Μόνη συντροφιά ο εγωισμός, ο οποίος τελικά, του κάνει την ζωή κόλαση. Μόνο αν καλλιεργήσει την αρετή της ταπείνωσης η ζωή του θα μυρίζει συνεχώς Ανάσταση.

+αρχ. Βαρθολομαίος

Καθηγούμενος Ι. Μ. Εσφιγμένου

ΘΕΟΦΑΝΙΑ

«Ἐπεφάνης σήμερον τὴ οἰκουμένη, καὶ τὸ φῶς σου Κύριε, ἐσημειώθη ἐφ' ἡμᾶς, ἓν ἐπιγνώσει ὑμνούντάς σε. Ἦλθες ἐφάνης τὸ Φῶς τὸ ἀπρόσιτον.»  (κοντάκιον εορτής)

Εορτή της φανέρωσης και του φωτός τα Θεοφάνια. Φανερώθηκε ο Θεός στους ανθρώπους, δείχνοντας το μεγαλείο της ταπείνωσης. Κατέβηκε ο Θεός στην γη και φανέρωσε την βασιλεία Του. Μια βασιλεία που δεν έχει σχέση με καμιά ανθρώπινη βασιλεία. Δεν στηρίζεται στην δύναμη της επιβολής και της δυνάστευσης. Στηρίζεται στην αγάπη, την ταπείνωση, την θυσία για τον πλησίον.

Φανέρωσε  ο Θεός τον τρόπο που θέλει να ζήσει ο άνθρωπος, για να εισέλθει στην Βασιλεία Του. Φανερώθηκε ο Θεός στον κόσμο και γέμισε φως η οικουμένη. Διαλύθηκε το σκοτάδι. Τίποτα πλέον δεν μπορεί να γίνει χωρίς φως. Όλα στο Φως!

Μόνο αυτοί που δεν μπορούν το φως, γιατί τους ελέγχει, θέλουν να εργάζονται στο σκοτάδι. Μένουν άγευστοι όμως του φωτός, της χαράς και της αγάπης που βιώνει αυτός που ζει μέσα στο φως. Άγευστοι της Βασιλείας του Θεού.

Η Βασιλεία του Θεού αφορά την αιωνιότητα, γι' αυτό όλα είναι φωτεινά και χαρούμενα.

Η βασιλεία που περιμένουν και επιδιώκουν οι εργάτες του σκότους  είναι εφήμερη, γεμάτη πόνο, αίμα, απελπισία, περιμένοντας μόνο το τέλος.

«Τριάδος ἡ φανέρωσις, ἐν Ἰορδάνῃ γέγονεν.»

Τι μεγαλείο έζησε ο Ιορδάνης, που έγινε το σημείο στην Γη, της φανέρωσης της Αγίας Τριάδας!

Τι χαρά ένιωσε ο Πρόδρομος, που αξιώθηκε να δει και να αγγίξει Αυτόν που προφήτευε!

Αυτής της χαράς γίναμε όλοι μέτοχοι, όσοι βαπτισθήκαμε στο όνομα της Αγίας Τριάδας. Αυτό το φως φέρουμε όλοι οι χριστιανοί με το άγιο Βάπτισμα.

Αυτήν την χαρά και το φως πρέπει εμείς ως χριστιανοί να μεταφέρουμε παντού. Να γινόμαστε δοχεία που ρέει η χαρά και να  εκπέμπουμε φως, φωτίζοντας με την ζωή και την παρουσία μας τον κόσμο!

Χρόνια πολλά, φωτισμένα και χαρούμενα!

+Αρχ. Βαρθολομαίος

Καθηγούμενος Ι. Μονής του Εσφιγμένου

Νέο Έτος 2022

Το τέλος ενός έτους αποτελεί την αφετηρία του νέου, που αρχίζει. Ο απολογισμός της χρονιάς που πέρασε αποτελεί την παρακαταθήκη της νέας, που ξεκινά.

 

Τα δύο προηγούμενα έτη, με την πανδημία του κορωνοϊού να έχει κυριαρχήσει στην ζωή μας, βιώσαμε όλοι οι άνθρωποι πρωτόγνωρες καταστάσεις.

 

Αμέτρητοι συνάνθρωποί μας νόσησαν, με την αποθεραπεία τους να δείχνει αβέβαιη για το υπόλοιπο της ζωής τους. Δυστυχώς, το πιο τραγικό, πάρα πολλοί έχασαν την ζωή τους, αφήνοντας πίσω τους πόνο και πίκρα στις οικογένειές τους, και αμέτρητα ορφανά παιδιά. Αρνητές της πανδημίας, παρά το σοβαρό της κατάστασης, κέρδιζαν έδαφος παρασύροντας πολλούς με τις θεωρίες τους, με σκοπό να διχάσουν την κοινωνία μας. Η κοινή λογική παραχώρησε την θέση της στον παραλογισμό και την παραπληροφόρηση. Υπήρξε πεισματική άρνηση της υπαρκτής πραγματικότητας, με τις θεωρίες συνομωσίας να χτυπούν ανελέητα την εμπιστοσύνη στην επιστήμη.

 

Αυτές οι πρωτόγνωρες καταστάσεις μας κούρασαν και μας ταλαιπώρησαν, κλόνισαν τις σχέσεις μας, τις έφτασαν στα όριά τους.

 

Εύχομαι από καρδιάς, το νέο έτος 2022 που ανατέλλει, να είναι έτος αναγέννησης και ανακαίνισης κάθε πτυχής της ζωής μας. Να διδαχθούμε από τα λάθη μας και να δώσουμε πάλι την ευκαιρία στην ταλαιπωρημένη κοινωνία μας να ανασυνταχθεί και να ορθοποδήσει μέσα από τα συντρίμμια του παρελθόντος.

 

Το νέο έτος 2022 ας γίνει αφετηρία μιας νέας προσπάθειας, να κερδίσουμε πάλι την χαρά και το χαμόγελό μας, το οποίο μας έλειψε και σκοτείνιασε η ζωή μας. Να καταφέρουμε να αγκαλιάσουμε πάλι τον συνάνθρωπό μας, με την αγάπη να γίνεται το κλειδί που ανοίγει τις καρδιές όλων.

 

Καλή χρονιά, χαρούμενη και ευλογημένη, γεμάτη υγεία και χαμόγελα.

 

Ο καθηγούμενος της Ι. Μ. Εσφιγμένου

+αρχ. Βαρθολομαίος

Γιατί η επιστήμη δεν θα σώσει τον κόσμο

Συχνά ακούγεται από τα χείλη διαφόρων πως «η επιστήμη θα σώσει τον κόσμο». Τελευταία δε, επ' ευκαιρίας των επιστημονικών επιτευγμάτων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, ακούστηκε και πως «στο τέλος η επιστήμη θα νικήσει».

Η επιστήμη είναι οι αποδείξεις και τα γεγονότα. Είναι η αναλυτική περιγραφή της πραγματικότητας της Δημιουργίας. Άλλοτε είναι οι εφευρέσεις των ανθρώπων, των οποίων οι προϋποθέσεις βρίσκονται επίσης στην Δημιουργία, καθιστώντας τον άνθρωπο συνδημιουργό. Οι ανακαλύψεις ή οι εφευρέσεις ενός επιστήμονα κρίνονται αυστηρά και επιβεβαιώνονται από άλλους επιστήμονες σε επιστημονικά συνέδρια και περιοδικά. Επιστήμη δεν είναι οι απόψεις ενός μόνο επιστήμονα πάνω στο αντικείμενο του, ούτε και οι απόψεις του για άσχετα με το αντικείμενό του θέματα.

Ποτέ δεν υπήρξε και δεν θα υπάρξει η λεγόμενη «διαμάχη πίστης και επιστήμης». Πρόκειται για πλαστό δίλημμα. Δεν είναι δυνατόν ο πιστός να αμφισβητεί την ίδια την Δημιουργία του Θεού ή τους τρόπους με τους οποίους η Θεία Οικονομία επέτρεψε να μεταστραφεί η φύση μετά την πτώση του ανθρώπου από τον Παράδεισο. Κάτι τέτοιο θα ήταν άτοπο, αν όχι βλάσφημο. Διαμάχη υπάρχει μόνο στα μυαλά εγωιστών και ανεύθυνων ανθρώπων, που κινούνται όχι με βάση το κοινό συμφέρον της ανθρωπότητας, αλλά με ποταπά κίνητρα, όπως την φιλαρχία και την απόκτηση οπαδών, στηριζόμενοι στην πόλωση.

Συνέντευξη ηγουμένου Μ. Εσφιγμένου στον «Εθνικό Κήρυκα»

24 Δεκεμβρίου 2021

Του Θεοδώρου Καλμούκου

ΒΟΣΤΩΝΗ. Ο Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου του Αγίου Όρους, Αρχιμανδρίτης Βαρθολομαίος, με συνέντευξή του στον «Εθνικό Κήρυκα», αναφέρεται στο φαινόμενο του αντιεμβολιασμού στο Άγιο Όρος, τους φονταμενταλιστές και τους αυτοδιαφημιζόμενους «γεροντάδες».

Είπε πως «δυστυχώς, όπως σε όλο το κόσμο, έτσι και στο Άγιο Όρος υπάρχουν άνθρωποι που αρνούνται ακόμα και τώρα να εμβολιαστούν. Αυτοί δικαιολογούν τη στάση τους είτε με καινοφανή ψευδοθεολογικά επιχειρήματα είτε με ψευδοεπιστημονικά επιχειρήματα που μαθαίνουν στο διαδίκτυο ή τους τα μεταφέρουν οι επισκέπτες τους. Κάποιοι είναι αρνητές για λόγους συγκέντρωσης οπαδών και κάποιοι άλλοι ίσως απλώς παρασύρθηκαν».

Χριστούγεννα 2021

Χριστούγεννα, ημέρα χαράς, ημέρα ελπίδας, εκπλήρωση επαγγελίας. Όλη η φύση συμμετέχει στην χαρά των Χριστουγέννων.

Γεννήθηκε ο Χριστός και ενώθηκε ο Ουρανός με την Γη! Γεννήθηκε ο Χριστός και ήρθε η Ελπίδα στον κόσμο! Γεννήθηκε ο Χριστός και μας άπλωσε το χέρι Του, περιμένοντας να απλώσουμε το δικό μας!

Η εποχή μας κατηγορείται συχνά για την αδιαφορία των ανθρώπων και την απομάκρυνσή τους από τον Χριστό. Σήμερα όμως γιορτάζουν όλοι. Φώτα παντού, γιορτή για τα παιδιά, ανταλλαγές ευχών…

Αυτή η χαρά και το φως που μας έχει κατακλύσει έχει αιτία, τον Χριστό. Η ταπεινή Φάτνη του Σπηλαίου της Βηθλεέμ γίνεται πηγή φωτός απ’ όπου εκπέμπει προς τον κόσμο το ουράνιο φως, γιατί φιλοξένησε το Φως, το Θείο Βρέφος Χριστό! Τίποτα πλέον δεν μπορεί να μείνει στο σκοτάδι. Γεννήθηκε ο Χριστός και όλα γέμισαν φως! Άπλωσε το χέρι Του ο Θεός στον Άνθρωπο και γέμισε φως η ζωή του.

Μόνο αυτός που αποστρέφεται το φως δεν μπορεί να χαρεί, γιατί παραμένει στο σκοτάδι. Γυρνά πεισματικά την πλάτη του στο φωτεινό χέρι που του άπλωσε ο Θεός, για να τον οδηγήσει κοντά Του, στην σωτηρία. Μένει άγευστος της γλυκύτητας τού φωτός, γιατί η καρδιά του είναι κυριευμένη από την πίκρα του σκότους.

Η πανδημία, που ταλαιπωρεί τον πλανήτη μας τόσο καιρό, απέδειξε πόσο αδύναμος είναι ο άνθρωπος χωρίς την βοήθεια του Θεού. Μας απέδειξε πόσο αδύναμος είναι, όταν παραμένει στο «σκοτάδι» του και δεν μπορεί να δει τα απλά και αυτονόητα. Όταν δεν μπορεί να διακρίνει το χέρι του Θεού, το Οποίο, ενώ επεμβαίνει με πολλούς τρόπους για να τον βοηθήσει, ο ίδιος, εγκλωβισμένος στο «σκοτάδι» του, το πολεμάει και το απομακρύνει.

Ας στρέψουμε το βλέμμα μας προς την Φάτνη. Το Θείο Βρέφος είναι εκεί και μας περιμένει να μας γεμίσει με φως, να διαλύσει το «σκοτάδι» μας. Μας περιμένει να αντικρίσουμε το φωτεινό Του πρόσωπο, για να λάμψει στο πρόσωπό μας το χαμόγελό Του. Μας περιμένει να ανοίξουμε πραγματικά την καρδιά μας για να γεννηθεί μέσα της.

Αυτός μας περιμένει. Εμείς;

Χρόνια πολλά!

Μετ’ ευχών και αγάπης του τεχθέντος Χριστού

ο Καθηγούμενος της Ι. Μ. του Εσφιγμένου 

+αρχ. Βαρθολομαίος